Er komt een nieuwe belasting. "De giganten zullen die toch wel aan de consument doorberekenen."

• Vicepremier en minister van Digitale Zaken Krzysztof Gawkowski kondigde onlangs aan dat Polen een nieuwe belasting voor digitale giganten gaat invoeren.
• Hoewel de hoogte van de belasting nog niet bekend is, zou de begroting er volgens Gabriel Hawryluk, analist bij het Civic Development Forum (FOR), niet meer dan 2 miljard PLN per jaar bijkomen.
• Het probleem is dat in landen waar een dergelijke heffing is ingevoerd, de bedrijven die eraan onderworpen zijn, ook de prijzen van diensten voor consumenten en ondernemers verhogen.
• Zal het wetsontwerp een bepaling bevatten die Poolse consumenten beschermt tegen dergelijk gedrag van grote technologiebedrijven? We hebben een reactie ontvangen van het ministerie van Digitale Zaken.

Het ministerie van Digitale Zaken voert analyses uit naar het digitale belastingmodel , zo heeft het CIS vastgesteld.

Zoals onlangs aangekondigd door vicepremier en minister van Digitale Zaken Krzysztof Gawkowski , zou deze belasting dienen om Poolse start-ups en de digitale technologie- en mediasector financieel te ondersteunen.

En hoewel er – zoals het Ministerie van Digitale Zaken opmerkt – in dit stadium van de werkzaamheden nog geen richtinggevende beslissingen zijn genomen over de vorm ervan, klinken er al alarmerende geluiden onder experts dat deze heffing niet door grote bedrijven zal worden betaald, maar door gewone gebruikers.

De giganten betalen hun contributie niet. Verwachten we een loonsverhoging?

Volgens Gabriel Hawryluk, analist bij het Civic Development Forum (FOR), zullen technologiebedrijven als reactie op de nieuwe fiscale last de prijzen van hun diensten verhogen – zowel rechtstreeks voor consumenten als voor ondernemers.

Dergelijke situaties hebben zich bijvoorbeeld al voorgedaan in Australië , waar Netflix na de invoering van een digitale belasting van 10% de prijzen van haar diensten met 10% verhoogde .

In Oostenrijk, Canada, Spanje, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Turkije – die ook een digitale belasting hebben ingevoerd – heeft Google de advertentiekosten met 2 tot 7 procent verhoogd, in lijn met het belastingtarief.

Volgens schattingen van Deloitte zou de 3% belasting in Frankrijk, berekend over de omzet, voor 55% door consumenten worden gedragen, voor 40% door ondernemers en voor slechts 5% door bedrijven. De kosten van de belasting zouden dus vooral door consumenten kunnen worden gedragen - lezen we in de FOR-analyse.

Is het spel de moeite niet waard? Het budget zal niet meer dan 2 miljard PLN per jaar stijgen.

Volgens Hawryluk is het spel vanuit het perspectief van de staatsfinanciën misschien niet de moeite waard. De maximale belastingopbrengst zou – volgens de schattingen van de FOR-analist – niet meer dan 2 miljard PLN per jaar bedragen.

Op basis van de omvang van de opbrengsten uit deze belasting in verschillende grote westerse economieën schatten we dat deze in Polen, bij een tarief van 3%, 0,6 tot 0,9 miljard PLN zouden bedragen (ervan uitgaande dat deze evenredig zouden zijn met de omvang van de economie), of 0,9 tot 2 miljard PLN (ervan uitgaande dat deze evenredig zouden zijn met de bevolkingsomvang) - lezen we in de FOR-analyse.

De Forum-analist wijst er ook op dat digitale bedrijven in verschillende landen in verschillende mate belasting betalen. Zo betaalde Meta in 2023 39 procent van de belasting ($135 miljard) in de Verenigde Staten, terwijl dit in Europa 23 procent was en in China 10 procent.

Wereldwijd genereerde het bedrijf een netto-inkomen van 39 miljard dollar, waarbij belastingen 6,2% van de wereldwijde omzet uitmaakten.

Facebook Polska boekte op zijn beurt in 2023 een omzet van meer dan 155 miljoen PLN en een winst van meer dan 34 miljoen PLN, en betaalde bijna 9 miljoen PLN aan inkomstenbelasting . Met een winstgevendheid van 22 procent vertegenwoordigde de betaalde inkomstenbelasting 5,2 procent van de gegenereerde omzet van het bedrijf.

Hij voegt eraan toe dat de inkomsten van Facebook Polska slechts 0,03% van de wereldwijde inkomsten van Meta bedragen. Poolse Facebookgebruikers vormen ongeveer 0,8% van de wereldwijde gebruikers. Polen is ook goed voor 0,76% van het wereldwijde bbp en 0,46% van de wereldbevolking.

Gezien de restrictieve Poolse regelgeving rond transfer pricing en de OESO-richtlijnen, ligt het probleem met de belastingafwikkeling van grote internationale digitale bedrijven eerder bij het gebrek aan rapportage van inkomsten in het land, dan bij het "maken van kosten". En dat is precies wat de digitale belasting zou compenseren, meent de analist.

Het is de moeite waard om te herinneren dat de OESO in 2021 een akkoord bereikte over de belangrijkste aspecten van de hervorming van de internationale regels voor het belasten van de winsten van multinationale ondernemingen, zodat deze geen winsten meer kunnen verschuiven. 140 landen namen deel aan dit initiatief.

De overeenkomst bevat oplossingen die onder andere de herverdeling van belastingrechten mogelijk maken tussen rechtsgebieden waar de grootste en meest winstgevende multinationale groepen een marktaandeel hebben en winst genereren.

Er wordt ook een minimumbelasting ingevoerd voor de grootste groepen van niet minder dan 15% .

- Alle geanalyseerde bedrijven behalen een kleiner percentage van hun omzet in Polen dan de omvang van ons land zou doen vermoeden . In sommige gevallen is het verschil duidelijk. Alleen in het geval van Amazon lijkt het percentage van de in Polen aangegeven omzet enigszins overeen te komen met de omvang van het land, merkt Hawryluk op.

Hij voegt eraan toe dat in totaal vijf technologiegiganten in 2023 een omzet van iets minder dan 9,5 miljard PLN (ongeveer 2,25 miljard USD) in Polen hebben aangegeven en daarover ruim 220 miljoen PLN aan inkomstenbelasting hebben betaald.

Polen heeft al een eigen digitale belasting

Hawryluk benadrukt dat het opleggen van belasting aan giganten over de inkomsten die in Polen worden gegenereerd, kan leiden tot een prijsstijging van digitale diensten. Dat zal zowel door ondernemers als door eindgebruikers worden gevoeld.

De analist herinnert er ook aan dat er sinds 2020 een digitale belasting van kracht is in Polen – vooralsnog is deze echter alleen van toepassing op streamingdiensten (dit verwijst naar VOD, d.w.z. een vergoeding voor toegang tot een dienst waarmee u films, series en andere programma's kunt bekijken op een voor de gebruiker geschikt tijdstip, niet alleen tijdens live-uitzendingen – opmerking van de redacteur) en bedraagt ​​1,5% van de inkomsten uit gebruikersvergoedingen of advertenties.

De opbrengst van de belasting gaat naar het Poolse Filminstituut en bedroeg in 2024 49 miljoen PLN.

Volgens Hawryluk zou de nieuwe heffing in zekere zin een uitbreiding zijn van het concept van deze belasting naar andere digitale diensten.

Volgens Hawryluk zou de nieuwe belasting ook sectorale bedreigingen vormen en het marktevenwicht verstoren . Zo leidde de invoering van een bankenbelasting in Polen door de PiS-regering onder andere tot "zeer lage rentes op deposito's, wat de sparende Polen trof. Ook de kosten van leningen stegen", aldus de analist.

Volgens Hawryluk zijn er ook twijfels of de belastinginkomsten daadwerkelijk de ontwikkeling van de Poolse technologiesector zullen ondersteunen.

Het lijkt er niet op dat de staat de ontwikkeling van de Poolse digitale en technologische sector zal kunnen ondersteunen en stimuleren door middel van subsidies of andere vormen van marktbeïnvloeding. De visie van de vicepremier komt neer op een vorm van centrale planning in de economie, zo lezen we in de FOR-analyse.

Ministerie: niet elke belasting kan worden doorberekend aan de consument

Wij hebben het ministerie van Digitale Zaken gevraagd of het bij het ontwerpen van belastingregels rekening zal houden met de ervaringen van landen die al een digitale belasting hebben ingevoerd en of het consumenten zal beschermen tegen de mogelijke overdracht van de lasten van deze belasting, geheel of grotendeels, naar hen?

In antwoord op onze vragen antwoordde het ministerie van Minister Gawkowski dat de digitale belasting alleen bedrijven met zeer hoge inkomsten zou treffen en dat het door Hawryluk genoemde percentage van 55% slechts een prognose van Deloitte en Taj was.

Het werd opgesteld in opdracht van brancheorganisatie CCIA, die onder andere bedrijven vertegenwoordigt die later onder de digitale belasting vielen en zich tegen de invoering ervan verzetten. Het was geen analyse van de daadwerkelijke effecten van de huidige regelgeving, maar een prognose die vóór de inwerkingtreding van de regelgeving was opgesteld, benadrukt het ministerie van Digitale Zaken.

Volgens het ministerie blijkt uit de ervaringen in andere landen dat ‘ het doorberekenen van belastingkosten aan gebruikers niet de regel hoeft te zijn ’.

Als voorbeeld van een dergelijke situatie hanteert het Ministerie van Digitale Zaken de hierboven genoemde VOD-vergoeding.

We zien dat niet alle leveranciers besluiten om de prijzen te verhogen. Het hangt grotendeels af van:

• elasticiteit van de consumentenvraag naar de diensten van belastingplichtige bedrijven,
• "De concurrentie op de markt en de aard van de activiteiten in een bepaald gebied", somt het ministerie op.

Het ministerie benadrukt ook dat in sommige sectoren van de digitale economie de bedrijfsmodellen "niet gebaseerd zijn op het in rekening brengen van kosten aan consumenten , maar bijvoorbeeld op het tonen van advertenties of het verhandelen van gegevens".

"In dat geval is het niet mogelijk om de kosten van de heffing door te berekenen aan de consument", zo werd opgemerkt.

Naast financiële gevolgen heeft de invoering van een digitale belasting ook politieke gevolgen.

Het is de moeite waard om hier te herinneren aan de invoering van een digitale belasting door Frankrijk in 2018 en de daaropvolgende uitbreiding naar clouddiensten in 2024, die rechtstreeks gevolgen had voor Amazon en Microsoft, en die een felle reactie uitlokte van president Donald Trump , die deze belastingen discriminerend vond en dreigde met represailleheffingen op Franse goederen door de Verenigde Staten.

De VS meldden de Franse belastingen ook bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO), met de bewering dat ze de regels voor eerlijke handel schonden, en verwezen deze naar de Raad van de EU. Beide geschillen waren eind juni 2025 nog steeds onopgelost bij die instellingen.